3sterQuerido, augustus 2018

Lange tijd heeft Yara niet geweten wie haar grootmoeder is; haar eigen moeder hield haar weg bij Tanne. Yara begrijpt niet goed waarom. Goed, haar Omatan is anders dan anderen: ze leeft in een klein, primitief huisje op de hei en ze weet alles van kruiden en planten. Yara wil schaapherder worden, dus haar spreekt de manier van leven van Omatan wel aan.
Tanne groeide op in het begin van de 20e eeuw, op een boerderijtje in Vlaanderen. Ze was gefascineerd door de duivel en de hel; de oude verhalen trokken haar aan en stootten haar af. Maar Tanne wilde meer. Met haar kennis over planten en kruiden probeerde ze haar zin door te drijven. Die zin kreeg ze, maar de prijs die ze ervoor moest betalen, was hoog.
Nu Omatan op sterven ligt, probeert Yara te achterhalen wat er vroeger gebeurd is. Omatan vecht met de duivel. In hoeverre zijn haar wanen echt?

Niemand anders dan Marita de Sterck weet oude volksverhalen zo mooi te vervlechten met het heden. Anneke Tanneke Toverheks werd grootgebracht met oude Vlaamse tradities, met meneer pastoor, met de duivel en met heidense gebruiken om de duivel te verjagen. Intussen ruikt de lezer bijna de varkensmest en de bedompte lucht in de kleine boerderij.
Omatan vecht met de demonen uit het verleden. Heel langzaam wordt onthuld wat ze gedaan heeft om een lief te krijgen en wie ze erdoor gekwetst heeft. Hoe ze gebeden heeft om een kind en hoe ze het kind verloor. Hoe ze in haar eigen ogen gestraft werd voor haar daden en aan het einde van haar leven daarom een strijd met de duivel moet leveren.
Voor Yara en haar moeder is deze strijd nauwelijks te begrijpen. Ook van de (jonge) lezer vergt het nogal wat inlevingsvermogen; het geloof en bijgeloof van Omatan liggen dicht bij elkaar; voor wie niet opgroeide met katholieke gebruiken, is het een compleet nieuwe (en mogelijk niet te bevatten) wereld.

De taal in Duivelskruid is prachtig. De Vlaamse zinnen nodigen uit om ze zacht te fluisteren en er van te proeven. Het perspectief verspringt van het verleden naar het heden en terug.
Duivelskruid is een boek dat je wil hebben om vaker dan eens te kunnen lezen. Tanne is een prachtig personage, met al haar innerlijke conflicten en spijt; een grootmoeder die een zwart randje blijkt te hebben. Duivelskruid is een moeilijk, maar schitterend boek om zorgvuldig van te genieten, voor fijnproevers van vijftien jaar en ouder.

Top