Van Holkema & Warendorf, september 2018
Stijn (13) en zijn opa zijn vrienden. Daarom schrikt Stijn zich wild als opa op een dag vertelt dat hij kanker heeft en doodgaat. Opa wil euthanasie als het niet meer gaat. Opa’s zus is daarop tegen, Stijns moeder en tante hebben er moeite mee en Stijn weet het niet zo goed. Opa is eigenwijs, wil niet dat anderen beslissingen voor hem nemen en hem betuttelen. Dus als opa met Stijn drie dagen lang wil gaan fietsen, dan gaat hij dat doen! Tijdens de fietstocht hebben Stijn en opa veel plezier met elkaar, maar zijn er onvermijdelijk ook verdrietige momenten. De tweede dag probeert tante Yvon zelfs om hen terug te halen omdat ze zich zo’n zorgen maakt.
Niet lang na de fietstocht wordt opa steeds zieker. Tenslotte besluit hij dat zijn tijd daar is. De volgende morgen om 9.00 uur zal de huisarts komen. De hele familie is erbij als opa ’s ochtends rustig overlijdt.
Euthanasie is geen eenvoudig onderwerp voor een jeugdboek. Opa is vastbesloten in wat hij wil. De reactie van zijn (gelovige) zus is heel goed te begrijpen, maar de reactie van tante Yvon is wat moeilijker invoelbaar. Natuurlijk: ze heeft er moeite mee dat haar vader zal overlijden, maar ze reageert erg egoïstisch en overbezorgd. Opa en Stijn doen hun best haar te begrijpen, maar voor de lezer is het erg moeilijk om je in te leven in deze tante.
Stijn zelf hoopt (bijna onbewust) dat opa weer beter wordt. Pas helemaal aan het einde dringt echt tot hem door waarom opa euthanasie wil.
Stijn en opa hebben een bijzondere band en sluiten vaak verbondjes. Tegen opa’s dochters vooral, want opa vindt dat hij best zelf weet wat goed voor hem is. ‘Code Kattenkruid’ is de naam van zo’n verbondje: als opa het woord ‘kattenkruid’ tegen Stijn zegt, dan weet Stijn dat hij de euthanasiepapieren uit opa’s kast moet halen en de dokter moet waarschuwen. Een heel emotionele opgave voor een jongen van dertien. Gelukkig staat hij er niet alleen voor.
Al met al is Code Kattenkruid bij vlagen een heftig boek, al valt er ook een hoop te lachen. Net als bij Achtste groepers huilen niet (1999) is het einde ronduit ontroerend. Knap om een boek te schrijven dat toegankelijk is, terwijl het toch over een zwaar onderwerp gaat. Code Kattenkruid is geschikt voor lezers vanaf elf jaar.