vertaling: Esther Ottens
Billy Bones, december 2020
Londen, 1875. Nan Mus is een ‘klimmertje’; ze werkt als kinderschoorsteenveger voor Wilkie Crudd, ‘de propere schoorsteenveger’, zoals hij zichzelf noemt. In werkelijkheid is hij een bruut, een uitbuiter en een sadist, die veel te jonge kinderen door de schoorsteenpijpen laat kruipen om ze te vegen, terwijl hij zelf het geld opstrijkt.
Toen ze klein was, zorgde de Veger voor Nan, maar vijf jaar geleden verdween hij. De Veger was een soort legendarische schoorsteenveger; mensen werden gelukkiger als hij zong. Het enige wat Nan nog van hem heeft, zijn een hoed en een onnatuurlijk warm gloeiend kooltje, dat ze altijd bij zich draagt.
Wanneer Nan klem komt te zitten in een schoorsteen, wordt ze gered door het kooltje. Het blijkt een golem te zijn, een wezentje dat haar beschermt, tot Nan hem niet meer nodig heeft. Samen lopen ze weg bij Wilkie Crudds en proberen te overleven. Nan noemt haar golem Charlie. Charlie wordt steeds groter en sterker en in ogen van buitenstaanders is hij een soort monster. Maar Nan en Charlie zijn dikke vrienden. Samen proberen ze uit de klauwen van Wilkie Crudd te blijven en een eigen bestaan op te bouwen.
De Veger leest als een ouderwets lekker avontuur. De sfeer van Charles Dickens, een onvervalste slechterik, weeskinderen die worden uitgebuit, een oude joodse legende over een golem, kou, sneeuw, plus die geheimzinnige Veger; dit alles zorgt voor een boek dat al vanaf de eerste bladzijde aanvoelt als een klassieker.
Het verhaal komt een beetje traag op gang, maar ook dat rustige tempo heeft zijn voordelen. Je maakt bijna sprookjesachtig kennis met de geheimzinnige veger en met het kleine meisje waar hij voor zorgt. Daarna begint het verhaal pas echt, maar door dromen van Nan over vroeger, beleef je haar flash-backs mee en kom je steeds meer over de Veger te weten.
Een golem zal sterven als zijn taak is volbracht. Dit gegeven ligt als een sluier over het verhaal heen. Toch heeft Nan uiteindelijk genoeg mensen om haar heen die om haar geven.
Een heerlijk boek! Charlie is lief, leergierig, maar anders dan mensen, en dat levert prachtige taferelen op. Zo’n vriend en beschermer gun je iedereen! De Veger is een boek om heel lang van te genieten, en dat kan, want het is bijna 400 pagina’s dik. Elf jaar en ouder.